Teknik Analiz İndikatörlerini Kombinlemek
Altuğ Duman
9/15/20232 min read


Eksiksiz bir teknik analiz sistemi kurmak, kısa bir sürece sığmayacak kadar zor bir iştir. Ancak belli ayrıntıları optimize etmek haricinde, en azından eli yüzü düzgün bir sistem kurmak, bazı prensiplere bağlı kalındığında nispi anlamda daha kolay bir meseledir. İndikatörlerden oluşan bir teknik analiz sistemi, belli başlı kurallara dikkat etmeden kurulunca sadece yanlış işlemler açtıran ve zarar ettiren bir sistem olabilirken, aksi durumda insana fiyattan alması gereken bilgileri en doğru şekilde ifade eden, doğru algoritmalar takip edildiğinde de işlemi en doğru şekilde açtıran sistem olur. O yüzden denebilir ki sistem var, sistem var. Bu yazıda, doğru teknik analiz sistemine giden yolda, çoklu indikatör kullanırken bunların seçilmesi problemine dair akıl yürüteceğiz.
Doğru bir teknik analiz sisteminde, ekranın ne kadar boyama kitabı gibi gözüküp gözükmediği önemlidir. Çok karmaşık ve okunması güçleşmiş bir ekran, size daha çok bilgi değil yalnızca birbirine girmiş bilgiler dizisi verir. Bu sebeple iyi bir sistemde mümkünse 3 veya 4 gibi ufak miktarda indikatör kullanması hayırlıdır. Elbette ne yaptığını bilen biri 5-6 indikatör kullanıyor olabilir, ancak 10 indikatörün 5 indikatörden çok başarı getirdiğinde dair hiçbir delil yok, bundan bahsetmeye çalışıyoruz.
Ayrıca bu sistemi kurgularken seçilen her bir indikatörün dünyaya diğerlerinden farklı bakması gerekir. Bu konuda bir önceki yazımızı referans göstermeliyiz. Kesinlikle aynı kategoriden indikatörler bir arada kullanılmamalı, kullanılıyorsa bile matematiklerinin ve felsefesinin dolayısıyla da ruhunun farklı olduğuna emin olunmalıdır. Zira çok benzer mantıktaki göstergelerin al-sat sinyalleri çok yakın zamanlarda ve aynı sinyal olarak gelecektir. İşte bu durum, bizim dilimize kendini kandırmak olarak yerleşmiş tuzağa düştüğünüzü gösterir. Siz bu 2 indikatörün, belki 3 indikatörün birbirini teyit ettiğini ve sisteminizin verdiği al-sat sinyalini değerli bulurken aslında bu yaptığınız tek bir indikatörden al veya sat sinyali almaktan öte bir şey değildir, değeri en fazla bu kadardır. Buna yabancılarsa literatürde over-fitting diyorlar, yani tek bir indikatörün sinyaline uymamak için teyit amacıyla seçilen ikinci bir indikatörün de aslında ilkinden farksız bir temele sahip olması. Bu yüzden indikatörleri tanımıyorsak ayrık kategorilerden takım kurmaya dikkat etmeliyiz, ya da indikatörlerin içeriğini kavradığımızdan emin olmalıyız.
İyi bir sistem örneğinde; OBV, RSI, Most ve ADX olabilirdi. Bu örnek hiçbir değer teşkil etmese de, anlık bir örnek olsa da, kesinlikle bir araya gelmiş 4 momentum indikatöründen kendi içinde çok daha tutarlı ve üstüne uğraşıldığında başarma potansiyeli şüphesiz çok daha yüksek. Bu sistem örneklerini çoğaltmak mümkün ve blogumuzda ileride üstüne çalışılmış çok daha fazla bütüncül sistemleri ince ve teknik ayrıntılarıyla okuma fırsatınız olacak. Ancak bu yazının amacı bu olmadığından, şimdilik bu örnekle yetinelim.
Bu yazı, teknik analiz göstergelerinden bir takım kurarken her takım oyuncusunun farklı bir dünyadan gelmesi gerektiğini, alışkanlıklarının farklı olması gerektiğini hatırlatmak için iyi bir özet olabilir.